Skupština u Kozini Političkoga društva Edinost 10. srpnja 1922. i namjera obnove rada Političkoga društva za Hrvate i Slovence u Istri u listopadu 1922.
Nakon dolaska Istre, Trsta i Goričke u sastav Kraljevine Italije, budući da je sam opstanak hrvatskoga i slovenskoga naroda u tim krajevima došao u pitanje, ostvarenje političke sloge bilo je dominantno pitanje unutar slovenskih i hrvatskih političkih redova. Aktivnost Političkoga društva Edinost iz...
| Permalink: | http://skupni.nsk.hr/Record/nsk.NSK01001083981/Details |
|---|---|
| Matična publikacija: |
Histria (Online) (2019), 9 ; str. 115-184 |
| Glavni autor: | Klaić, Željko, povjesničar (Author) |
| Vrsta građe: | e-članak |
| Jezik: | hrv |
| Predmet: | |
| Online pristup: |
https://doi.org/10.32728/h2019.05 Hrčak |
| LEADER | 07171naa a22004094i 4500 | ||
|---|---|---|---|
| 001 | NSK01001083981 | ||
| 003 | HR-ZaNSK | ||
| 005 | 20201215102623.0 | ||
| 006 | m d | ||
| 007 | cr|||||||||||| | ||
| 008 | 201210s2020 ci o |o |0|| ||hrv | ||
| 024 | 7 | |2 doi |a 10.32728/h2019.05 | |
| 035 | |a (HR-ZaNSK)001083981 | ||
| 040 | |a HR-ZaNSK |b hrv |c HR-ZaNSK |e ppiak | ||
| 041 | 0 | |a hrv |b hrv |b ita |b eng | |
| 042 | |a croatica | ||
| 044 | |a ci |c hr | ||
| 080 | 1 | |a 94(497.5) |2 2011 | |
| 080 | 1 | |a 323 |2 2011 | |
| 080 | 1 | |a 06 |2 2011 | |
| 100 | 1 | |a Klaić, Željko, |c povjesničar |4 aut | |
| 245 | 1 | 0 | |a Skupština u Kozini Političkoga društva Edinost 10. srpnja 1922. i namjera obnove rada Političkoga društva za Hrvate i Slovence u Istri u listopadu 1922. |h [Elektronička građa] / |c Željko Klaić. |
| 300 | |b Fotogr. | ||
| 504 | |a Bibliografske bilješke uz tekst. | ||
| 504 | |a Sažetak ; Riassunto ; Abstract. | ||
| 520 | |a Nakon dolaska Istre, Trsta i Goričke u sastav Kraljevine Italije, budući da je sam opstanak hrvatskoga i slovenskoga naroda u tim krajevima došao u pitanje, ostvarenje političke sloge bilo je dominantno pitanje unutar slovenskih i hrvatskih političkih redova. Aktivnost Političkoga društva Edinost iz Trsta kreće prema pokretanju jedinstvenoga političkog djelovanja na prostoru koji se našao pod Italijom. I nakon što su se povezali zbog općenacionalnih interesa, razlike u nazorima između liberala i kršćanskih socijalista su se u jedinstvenom društvu zadržale. I glasilo istarskih kršćanskih socijalista Pučki prijatelj, koje je početkom rujna 1919. ponovno započelo izlaziti, težilo je ostvarenju političke sloge. Uredniku lista preporučeno je 1919. izbjegavati pisanje koje bi izazvalo sukob s nacionalno-liberalnom strujom, a uoči državnih izbora 1921. kršćanski socijalisti podržali su pripadnike te struje kao istarske kandidate. No, bez političkoga i gospodarsko-socijalnoga programa nije bilo moguće uspostaviti snažnu djelotvornu organizaciju. Već su sredinom 1920. gorički svećenici predložili program temeljen na kršćansko-socijalnim načelima. Društvo Edinost bilo je suglasno sa širenjem tih načela, ali ih nije priznalo kao društveni program jer bi takva načela stvarala podjele. Međutim, i Pučki prijatelj započet će izražavati nezadovoljstvo zbog nepostojanja sustavnoga i organiziranoga rada. List je nezadovoljstvo izražavao upravo u vrijeme definitivnoga priključenja Julijske krajine početkom 1921. Italiji, naglašavajući potrebu reorganizacije djelovanja i rada. Nakon državnih izbora u svibnju 1921., socijalni su kršćani javno kritizirali vodstvo Edinosti da je krivo za slabe izborne rezultate u Istri i Trstu, problematizirajući program rada Političkoga društva. Bio je oštar i Pučki prijatelj, kritizirajući i on u prvom redu izborni program. | ||
| 520 | |a Dato che in seguito all’annessione dell’Istria, Trieste e Gorizia al Regno d’Italia era stata messa a repentaglio l’esistenza della popolazione croata e slovena di questi territori, la preoccupazione dominante nelle file politiche slovene e croate fu il raggiungimento di un’intesa politica. Gli sforzi della Società politica Edinost di Trieste si mossero verso l’avviamento di un’attività politica unitaria nel territorio assoggettato all’Italia. Pur essendosi raccolte attorno ad un interesse nazionale comune, le visioni dei liberali e dei socialisti cristiani continuarono a differire all’interno della società unificata. Anche il giornale dei socialisti cristiani istriani Pučki prijatelj, che tornò alle stampe agli inizi di settembre 1919, sostenne la realizzazione dell’unità politica. Nel 1919 fu consigliato all’editore del giornale di evitare testi che provocassero scontri con la corrente nazional-liberale e, in vista delle elezioni statali del 1921, i socialisti cristiani appoggiarono i rappresentanti di tale corrente in qualità di candidati istriani. Però, senza un programma economico-sociale, non sarebbe stato possibile stabilire un’organizzazione solida ed efficace. Già verso la metà del 1920 il clero goriziano aveva proposto un programma fondato su principi cristiano-sociali. La società Edinost condivideva la diffusione di tali principi, ma non li riconobbe quale programma della società perché avrebbero creato divergenze. Tuttavia, anche Pučki prijatelj iniziò a manifestare la propria insoddisfazione per l’inesistenza di un’attività sistematica ed organizzata. Il giornale manifestava la propria insoddisfazione proprio nel momento dell’annessione definitiva della Venezia Giulia all’Italia, agli inizi del 1921, enfatizzando la necessità di riorganizzare le attività e l’operato. | ||
| 520 | |a After the accession of Istria, Trieste and Gorizia to the Kingdom of Italy, since the very survival of the Croatian and Slovenian people in these parts came into question, the achievement of political harmony was a dominant issue within the Slovenian and Croatian political order. The activity of the Political Society ʻEdinostʼ from Trieste moved towards the inception of a unified political activity in the area that had found itself under Italy. Even after they became allies because of national interests, the differences in views between liberals and Christian socialists persisted in the unified society. The newsletter of the Istrian Christian socialists, Pučki prijatelj (The Peopleʼs Friend), which started being issued again at the beginning of September 1919, was striving for political concord. In 1919, the editor of the newspaper was advised to avoid writing which would initiate a conflict with the national-liberal movement, and on the eve of the 1921 state elections, the Christian socialists supported members of that movement as Istrian candidates. However, without a political and economic-social programme, it was not possible to establish a strong and effective organization. As early as the mid-1920, Gorizian priests proposed a programme based on Christian-social principles. The Society ʻEdinostʼ supported the dissemination of these principles, but did not acknowledge them as a social agenda because such principles would create divisions. However, Pučki prijatelj would also begin expressing dissatisfaction with the lack of systematic and organized work. The newspaper expressed its dissatisfaction at the time of the definitive annexation of the Venezia Giulia in early 1921 to Italy, emphasizing the need to reorganize its activities and work. After the May 1921 state elections, social leaders publicly criticized the leadership of ʻEdinostʼ for poor election results in Istria and Trieste, reprimanding the political agenda of the Political Society. | ||
| 653 | 0 | |a Političke prilike |a Tiskovine | |
| 653 | 2 | |a Političko društvo za Hrvate i Slovence u Istri |a Političko društvo Edinost | |
| 653 | 4 | |a 1922. | |
| 773 | 0 | |t Histria (Online) |x 1849-5699 |g (2019), 9 ; str. 115-184 |w nsk.(HR-ZaNSK)000891008 | |
| 981 | |b Be2020 |b B01/20 | ||
| 998 | |b tino2012 | ||
| 856 | 4 | 0 | |u https://doi.org/10.32728/h2019.05 |
| 856 | 4 | 0 | |u https://hrcak.srce.hr/244060 |y Hrčak |
| 856 | 4 | 1 | |y Digitalna.nsk.hr |